HİCRİ 2. VE 3. ASIRLARDA HANEFİLERİN RESMİ GÖREV ALMA TUTUMLARI AÇISINDAN SİYASİ OTORİTE İLE İLİŞKİLERİ

Hanefîler, teşekkül döneminde siyasî otoriteyle çeşitli sebeplerle ilişki kurmuşlardır. Mezhebin kendisine izafe edildiği Ebû Hanîfe, Emevîler ve Abbâsîler otoriteye mesafeli durmuş onların resmî görev tekliflerini geri çevirmiştir. Hanîfe’nin yapılan kabul etmemesinin nedenleri olarak Emevî Abbâsî idarelerinin Ehl-i beyte karşı takınmış olduğu katı tutum, iktidarlarının Müslümanların istişaresi hür iradeleriyle vermiş oldukları biatle seçilmesi gerektiği ilkesine muhalif istişare olmaksızın baskı ile biat almaları, mevcut şartlarda tabi alması dışarıdan meşruiyetinde sıkıntı olan bir iktidara tam meşruiyet verdiği şeklinde okunacağı endişesi gibi ihtimaller sayılabilir. öğrencileri arasında sonraki nesillerde onun bu tutumunu benimseyenler olmasına karşın Züfer, Yûsuf, Muhammed b. Hasan önde gelen yanında nesil Hanefîlerden de idarenin edenler olmuştur. Resmî alan Hanefî fakihlerin kararlarında mezhebin yayılmasına katkıda bulunma, şeriatın gerekleri doğrultusunda kadılık görevinin yerine getirilmesi, halifenin talebi sebepler etkili almayanların ise Hanîfe’den farklı olarak, ilimle meşgul olma istekleri, sağlık durumlarının el vermemesi kişisel nedenler Bunun bazı dönemlerde, devletin siyasal politikaları çerçevesinde kadı atamalarında öncelikli tercih edildikleri dönemlerde arka planda kaldıkları görülmektedir.